Хулио Кортасар (Julio Cortazar) Игра в классики

Хулио Кортасар(Julio Cortazar)

1.Cəld və Ehtiyatlı- Göz qırpımı. Düşünmədən düşünməyin gücü

1.Cəld və Ehtiyatlı

Təsəvvür edin ki, sizdən sadə qumar oyunu oynamağınızı istəyirəm. Qabağınızda dörd dəst kart var- onlardan ikisi qırmızı və digər ikisi göy. Dörd dəstdə olan hər bir kart sənə müəyyən məbləğ qazandırır və ya məbləğ alır və sənin işin bu dəstlərin hər hansı birindən kartları açmaqdır. Amma elə etməlisən ki, bu sənin qazancını artırsın. Sən əvvəl bunu bilmirsən amma qırmızı dəstdəki kartlar minasahısidir. Qazanc yuksəkdir, amma uduzanda çox uduzursan. Düzü siz yalnız

mavi dəstədəki kartlardan çəkərək qazana bilərsiniz. Beləliklə sabit olaraq $50 və xırda cəzalar əldə edirsiniz. Sual ondan ibarətdir ki, nə qədər vaxt sonra bunu anlamaq olar ?

Iowa Universitetindən bir grup alim bir neçə il əvvəl təcrübə aparıblar, və onlar tapıblar ki, əlli kart götürdükdən sonra biz nə baş verdiyi haqqda güman yaranır. Biz bilmirik nəyə görə göy kartları seçirik, amma nədənsə göy kartların mərc gəlmək üçün daha şanslı olduğuna əminik. Səksən kartdan sonra çoxumuz oyunu anlayır və ilk iki dəstənin niyə piss fikir olduğunu izah edə bilirik. Bu doğrudur. Bizim təcrüblərimiz var. Biz onlardan istifadə edib düşünürük. Biz teoriya yaradırıq. Bundan sonra ikinin üzərinə iki gəlirik. Bu öyrənmənin işləmə yoludur. Amma Iowa

Göz qırpımı. Düşünmədən düşünməyin gücü. -Giriş

MALCOLM GLADWELL

Valideynlərim,

Joyce və Graham Gladwellə həsr edirəm

Giriş

Düzgün Görünməyən Heykəl

Gianfranco Becchina adlı bir incəsənət diler 1983-cü ilin senytabrında Kaliforniyadakı J. Paul Getty Muzeyinə yanaşdı. O altıncı əsrə aid mərmər heykəli olduğunu dedi. Bu heykəl kouro kimi tanınırdı—sol ayağı qabağa və əlləri yana olan çılpaq cavan oğlan heykəli idi. Dünyada yalnız iki yüz ədəd kouro var. Bunların əksəriyyət pis zədələnmiş hissələrdən və ya qəbir və arxeoloji qazıntılar zamanı tapıntılardan bərpa olunub. Amma bu demək olar ki, mükəmməl saxlanmışdı. Hündürlüyü iki metrə yaxın olardı. Bu heykəli digər əntiq işlərdən açıq rəngli parıltı fərqləndirirdi. Bu fövqəladə tapıntı idi. Becchina istədiyi qiymət $10 milyondan aşağı idi.

Dəyişən Başlar-səkkizinci hissə

Tomas Man

Hind əfsanəsi

VIII hissə

Gözəl Sita bundan sonra bir şey demədən yerindən sıçradı və paltarının imkan verdiyi qədər sürətlə ananın evinə tərəf qaçdı. Yığıncaq salonuyla kəmərli salona keçərək müqəddəs qucağa çatdı və tanriçanın qorxunc təsviri qarşısında təyin olunan tapşırığı böyük səylə yerinə yetirməyə başladı. Başlarla bədənlər arasındakı cazibə qüvvəsi, Devinin dediyi qədər güclü deyildi. Doğrusu bu güc hiss olunan dərəcədə idi, amma qanın şappıldayaraq yenidən damarlara dönməyinə əngəl ola biləcək qədər güclü deyildi. Şübhəsiz bu müddət ərzində Sitanın bir xoş sonluq bağırtısı ilə, həm də üç dəfə ilahi adı çağıraraq qılıncla onu müqəddəsləşdirməsi, lazımı təsiri göstərmişdi. Kəsilən başları yenidən yapışmış başlar və kəsik yerləri belə bəlli olmayan iki gənc indi önündə durur, ona və öz bədənlərinə baxırdılar, daha doğrusu bunu eləmək üçün bir-birilərinin bədəninə baxmaq məcburiyyətində idilər. Çünki bədən quruluşları bunu tələb edirdilər.

Dəyişən başlar – yeddinci hissə

VII hissə

Tomas Man

Hind əfsanəsi

O an ancaq Durga-Devinin, toxunulmazlardan Qalınin, qaranlıq dünyalar anasının səsinə bənzər bir səs, göydən ona səsləndi. Bu qalın, sərt və anacasına, çox danışan bir səs idi.

– Ey axmaq keçi, deyirdi. O dəqiqə də bu işdən imtina edəcəksən? Oğullarımın qanını çuxura tökdürdüyün bəs eləmir, indi də varlığımın gözəl bir nümunəsi olan bədənini, içində böyüyən sevimli, şirin, kiçicik həyat nüvəsiylə birlikdə qarğalara yem olsun deyə asmaq istəyirsən? Ağacımın bəzəyini korlayacaqsan? Yoxsa üstünü görmədiyini və oğluna hamilə qaldığını hiss eləmədin? Əgər qadınlıq baxımından üçə qədər saya bilmirsənsə,  özünü as, amma burda mənim ölkəmdə  yox. Sənin sərsəmliyinə görə dünyada az qala həyat qalmayacak. İnsan həyatını, eşq zövqləri köməyilə yoluxan bir xəstəlik sayan filosofların boşboğazlığıyla qulaqlarım onsuz da yetərincə doludu – bir də sən  dəli arvad, qalxıb mənə oyunlar oynuyursan hə? Ya başını kəndirdən çıxarırsan, ya da silləni  yeyirsən.

Sita:

– Müqəddəs tanriça, dedi. Əlbəttə, baş əyəcəyəm. Sənin göy guruldamasının səsini duyur və buyruğuna əməl edib, ümidsiz cəhdimdən imtina edirəm. Amma bunun qarşılığında onu deyim ki, məni sənin hamilə qoydurduğunu bilirəm. Ancaq övladımın onsuz da bənizi solğun və kor bir şikəst olacağını düşünmüşdüm.

Luigi Pirandello – Ağzı çiçəkli adam (1923)

İŞTİRAKÇILAR:
Ağzı Çiçəkli Adam
Səssiz Müştəri
Əlavə: Sona doğru, göstərilmiş yerlərdə, başında sallaq tüklü köhnə şapqa olan, qara geyinmiş bir qadın kölgəsi, küncdə iki dəfə görünəcək.
Səhnənin dərinliyində bir prospektin ağacları görünür, yarpaqların arasından elektrik lampalarının işıqları sızır. İki tərəfdə, prospektlə birləşən bir küçənin sonuncu evləri. Soldakı evlərin altında yoxsul bir, gecələri də işləyən kafesi,kafenin qarşısında səkinin üstünə atılmış stol və stullar var idi. Sağdakı evlərin qarşısında yanan bir lampa. Geniş yolun tininə düşən soldakı son evin qarşısında da, yenə yanan bir fanar. Gecə yarısını biraz keçib. Uzaqdan, aradabir, mandolinin titrəyən səsi eşidilir.
Pərdə açılanda, Ağzı Çiçəkli Adam stolların birində oturub, yan stolda bir qamışla nanə sirobu içən Səssiz Müştərini uzun-uzadı, səssizcə incələyir.

AĞZI ÇIÇƏKLI ADAM

– A, sizə demək istəyirdim. Deməli, səssiz bir adamsınız siz… Qatara  gecikmisiniz?

GÜC DƏYİŞİKLİYİ-BİRİNCİ HİSSƏ

BİRİNCİ HİSSƏ

GÜCÜN YENİ ANLAYIŞI

Güc  silahın lüləsindən böyüyür.

—MAO Çe-Dun

Money talks.(pul danışır)

—Naməlum şəxs

Bilik özü-üzlüyündə gücdür.

— Frensis Bekon

1

GÜC DƏYİŞİKLİYİ ERASI

Bu kitab 21-ci əsrin astanasındakı güc dəyişikliyi barədədir. O, zorakılıq, sərvət, bilik  və bizim həyatda oynadıqları rolu gözdən keçirir. Həlledici məqamda dünyanın gücə açdığı yollardan xəbər verir.

Düzgün istifadə olunmadığına görə gücün ətrafını saran pis qoxuya baxmayaraq, güc özü-özlüyündə nə yaxşıdır, nə də pis. Bu, hər bir insan münasibətinin qaçılmaz  aspektidir və  o bizim cinsi münasibətlərimiz – səndən tutmuş çalışdığımız işimizə, sürdüyümüz maşına, izlədiyimiz televizora, ümidlərimizə kimi hər şeyə təsir edir.

Luigi Pirandello – Axmaq (1922)

Iştirakçılar

Luka Fazio
Leopoldo Paroni
Səyyar Satıcı
Roza Laveçiya
Birinci Yazar
İkinci Yazar
Üçüncü Yazar
Dördüncü Yazar
Beşinci Yazar

Səhnə, Kostanovada nəşr olunan “Vedetta Republicana” qəzetinin rəhbəri Leopold Paroninin orta səviyyəli iş otağını göstərir. Qəzetin redaksiyası da Respublikaçı Partiyanın bölgə rəhbəri Paroninin evində yerləşir. Təmizliyə az önəm verdiyi üçün hər yerdə köhnə, qırıq əşyalar gözə dağılmış və kir içindədi. Yazı stolunun üstü dağ boyda kağız qalağı ilə doludur, ora-bura atılmış stulların üstündə kitablar,sənədlər yığılıb,hər tərəf qəzetdir, qarmaqarışıq rəflər necə gəldi qoyulmuş kitablarla doludu.

Dəyişən başlar – altıncı hissə

VI hissə

Tomas Man

Hind əfsanəsi

Bu vaxt Sita bayırda təntənəli arabada oturub, artıq qarşısında peysərinə baxılası bir  nəfər  olmadığı üçün  vaxt heç cür getmirdi. Hər gün onu səbirsizliyə düçar edən peysərin nə halda olduğundan xəbəri yox idi. Hər nə qədər içindən zərərsiz olan bir sıra ehtimallar keçir və ona dayanmadan ayaqlarını yelləməyinə səbəb olan narahatlıq verir  və gözləmək məcburiyyətində qalmasının səbəbini, qorxunc bir hadisənin öncədən hiss edirdisə də, yalnız ehtimallardan ibarət olan və ayaqlarını sallamasına mane olmayan bu hiss, səbirsizlik və hirslə qarşılanacaq qədər deyildi.

Luigi Pirandello – Siciliya portağalları

SİCİLYA PORTAĞALLARI

(1910)

İştirakçılar:
Micuccio Bonavino – bandoda çalğıcı
Marta Marnis – ana
Sina Marnis – müğənni
Ferdinando – nökər
Dorina – xidmətçi
Çağrışlılar (qonaqlar)
Digər nökərlər

Şimali İtaliya şəhərlərindən birində. Bugün. Səhnədə keçid otağı görünür. Əşya azdı: Kiçik bir stol, bir neçə stul. Səhnənin (aktyora görə) sol küncü bir pərdəylə örtülüb. Sağda və solda yan çıxışlar. Dərinlikdə, böyük şüşəli qapının açıldığı qaranlıq bir otaq  və bu otağı parlaq işıqlı bir salona birləşdirən bir qapı. Qapının şüşələrindən  bu salonda çox zəngin bir süfrə qurulduğu görülür. Gecə, otaq qaranlıq. Pərdənin arxasında bir nəfər xoruldayır. Pərdə açıldıqdan bir az sonra, sağdakı qapıdan, əlində fanarla Ferdinando girir. Köynəkdədi, amma bir frak geyindimi süfrədə xidmət edə bilər. Arxasında da, kəndli olduğu ilk baxışda anlaşılan Micuccio Bonavino. Kürəyində, yaxasını qulaqlarına qədər qaldırdığı paltosu, ayağında dizinə qədər olan çəkməsi. Bir əlində köhnə bir torba, o birinidə köhnə bir çamadan və yorğunluqdan güclə daşıdığı bir çalğı qutusu var idi. Otaq işıqlananda pərdənin arxasından gələn xorultu kəsilir və Dorinanın səsi gəlir.